Waarom worden virtuele goederen in games en de metaverse voor echt geld verhandeld?

Betaalt uw kind of kleinkind voor een kleurrijk kostuum in een computerspel? Heeft een collega het over de aankoop van een ‘NFT’ of een stuk ‘virtueel land’? Voor wie niet is opgegroeid met het internet als tweede huiskamer, klinkt het vaak absurd: echt geld uitgeven aan iets dat niet tastbaar is. Het wordt al snel afgedaan als een bevlieging, een verspilling of onbegrijpelijk gedrag van de jeugd. We denken vaak in termen van traditionele bezittingen, zoals een merkkledingstuk of een fysiek kunstwerk.

Maar wat als deze denkwijze het grotere plaatje mist? Wat als we getuige zijn van de geboorte van een volwaardige economie, met eigen wetten, valuta en statussymbolen? De onderliggende vraag is niet *of* deze digitale objecten waarde hebben, maar *waarom*. De sleutel ligt niet in het vergelijken van een digitaal zwaard met een fysiek product, maar in het begrijpen van de economische mechanismen die waarde creëren binnen een digitale context. Deze economie rust op drie fundamentele pijlers die voor elke investeerder of ouder herkenbaar zouden moeten zijn: status, functionaliteit en eigendom.

Dit artikel duikt in de motor van deze nieuwe economie. We ontleden waarom een digitale ‘skin’ evenveel kan betekenen als merkkleding, hoe gamers een reëel inkomen kunnen verdienen, en wat de concrete risico’s en opportuniteiten zijn. We verlaten de oppervlakte en analyseren de structurele verschuivingen die de manier waarop we werken, investeren en zelfs sociaal interageren in België voorgoed zullen veranderen.

In de volgende secties ontcijferen we de logica achter deze fascinerende digitale transacties. We beginnen bij de psychologische drijfveren van de jongere generatie en eindigen bij de concrete economische kansen die nu al in de Belgische dienstensector voor het oprapen liggen.

Waarom hechten Gen Z-jongeren evenveel waarde aan een digitale skin als aan merkkleding?

Om de digitale economie te begrijpen, moeten we beginnen bij de eerste pijler: status. Voor Generatie Z, de digital natives, is de grens tussen de online en offline wereld flinterdun. Hun sociale leven, vriendschappen en zelfexpressie vinden voor een groot deel plaats in digitale omgevingen zoals games, sociale media en virtuele werelden. Een avatar is geen anoniem poppetje, maar een directe extensie van hun identiteit. Het aankleden van die avatar met een zeldzame ‘skin’ (een visueel item) is dan ook geen frivole uitgave, maar een bewuste daad van zelfexpressie en positionering binnen een sociale hiërarchie.

Deze handeling is economisch gezien perfect vergelijkbaar met het kopen van merkkleding of een dure horloge in de fysieke wereld. Het object zelf heeft een basisfunctionaliteit, maar de meerwaarde zit in de status die het communiceert. Het toont aan dat de eigenaar ‘erbij hoort’, smaak heeft, of succesvol is binnen de context van dat specifieke platform. Zoals experts in digitale trends opmerken, is dit een kernaspect van de belevingswereld van jongeren. Zoals Digiwijzer.nl het verwoordt:

Bij Gen Z draait trendvolging niet alleen om meedoen, maar om identiteit. Ze gebruiken digitale trends om te laten zien wie ze zijn, wat ze belangrijk vinden en waar ze voor staan.

– Digiwijzer.nl, Gen Z bepaalt het internet: hoe jongeren de digitale trends vormgeven

Deze verschuiving heeft vergaande gevolgen. Het toont aan dat waarde subjectief is en gedefinieerd wordt door de gemeenschap die er belang aan hecht. Waar een vorige generatie spaarde voor een specifiek paar sneakers, spaart de huidige generatie voor een legendarisch item in Fortnite of een uniek accessoire in Roblox. De onderliggende economische drijfveer – het verlangen naar sociale erkenning en individualiteit – is identiek gebleven; enkel het platform is veranderd. Deze vraag naar digitale status-objecten vormt de basislaag van de virtuele economie.

Hoe kunnen gamers een inkomen genereren door tijd te investeren in blockchain-games?

De tweede pijler die waarde creëert, is functionaliteit, gecombineerd met een nieuw economisch model: de conversie van tijd naar waarde. Traditioneel was tijd geïnvesteerd in een game puur voor vermaak. Met de opkomst van ‘Play-to-Earn’ (P2E) blockchain-games is dit paradigma gekanteld. Spelers kunnen nu door te spelen, missies te voltooien of strategische beslissingen te nemen, digitale activa (zoals items of karakters in de vorm van NFT’s) verdienen die een reële, verhandelbare waarde hebben buiten het spel.

Dit proces, de ’tijd-naar-waarde conversie’, is de motor achter een nieuwe vorm van inkomen. Een speler die honderden uren investeert om een zeldzaam zwaard te bemachtigen, creëert een object dat schaars en gewild is. Dankzij blockchain-technologie is dit item uniek, verifieerbaar eigendom van de speler en kan het vrij verhandeld worden op open marktplaatsen. Plotseling is de geïnvesteerde tijd omgezet in een tastbaar, liquide actief. Voor sommigen wordt dit een bijverdienste; voor anderen in bepaalde delen van de wereld zelfs een volwaardig inkomen.

Deze ontwikkeling is ook de Belgische fiscus niet ontgaan. Inkomsten uit de speculatieve verkoop van crypto-activa, waaronder de winsten uit P2E-games, worden in België beschouwd als ‘diverse inkomsten’ en zijn onderhevig aan een belastingtarief. De FOD Financiën kan een belasting van 33% op speculatieve crypto-winsten heffen. Dit toont aan dat we niet langer spreken over ‘speelgoedgeld’. De overheid erkent deze transacties als een legitieme, zij het speculatieve, economische activiteit. Het correct aangeven van deze inkomsten is dan ook essentieel.

Kunst of toegangsticket: wat is de werkelijke bruikbaarheid van NFT’s in virtuele werelden?

De derde en meest revolutionaire pijler van de digitale economie is verifieerbaar eigendom, mogelijk gemaakt door Non-Fungible Tokens (NFT’s). Een NFT wordt vaak simplistisch vergeleken met digitale kunst, maar de werkelijke waarde ligt in de onderliggende functionaliteit. Een NFT is in essentie een digitaal eigendomscertificaat op een blockchain. Het bewijst onweerlegbaar en transparant wie de eigenaar is van een uniek digitaal object. Zoals Wikipedia het kernachtig stelt, bieden NFT’s een openbaar certificaat van authenticiteit of eigendomsbewijs, hoewel de juridische rechten die ze verlenen nog onzeker kunnen zijn.

De ware kracht van een NFT gaat verder dan verzamelen. In virtuele werelden en games fungeren ze als:

• Toegangstickets: Een NFT kan de eigenaar exclusieve toegang geven tot een virtueel evenement, een besloten community of een speciaal level in een game.
• Functionele items: Een zwaard, een voertuig of een stuk gereedschap in een game kan een NFT zijn. De eigenaar kan het gebruiken, verhuren of verkopen. Het item heeft dus een directe, functionele waarde binnen het ecosysteem.
• Lidmaatschapsbewijzen: Het bezitten van een specifieke NFT kan dienen als bewijs van lidmaatschap van een Decentralized Autonomous Organization (DAO), waardoor de eigenaar stemrecht krijgt over de toekomst van het project.
• Digitale identiteit: Een profielfoto-NFT (PFP) op sociale media is een statussymbool, vergelijkbaar met het dragen van designerkleding, dat iemands digitale identiteit en verbondenheid met een bepaalde groep aangeeft.

Dit concept van digitaal eigendom is een aardverschuiving. Voorheen ‘huurde’ je als speler in feite de items van de game-ontwikkelaar. Als het spel stopte, was je alles kwijt. Met NFT’s bezit je het item echt. Zelfs als het oorspronkelijke platform verdwijnt, blijft het eigendomscertificaat op de blockchain bestaan en kan het potentieel in andere, compatibele virtuele werelden worden gebruikt. Dit creëert een veel robuustere en duurzamere economie, waarin spelers en gebruikers veranderen van consumenten in aandeelhouders van de digitale wereld waarin ze tijd doorbrengen.

Het risico van investeren in virtueel vastgoed op een platform dat over 2 jaar leegloopt

Waar opportuniteiten zijn, loeren ook risico’s. De waarde van een digitaal goed is onlosmakelijk verbonden met de relevantie en populariteit van het platform waarop het bestaat. Dit introduceert het concept van platformrisico, een cruciale factor voor iedereen die overweegt te investeren in de metaverse. Een stuk virtueel land kan vandaag duizenden euro’s waard zijn omdat er een actieve gemeenschap is en grote merken er evenementen organiseren. Maar als dat platform over twee jaar zijn gebruikers verliest en leegloopt, verdampt de waarde van dat ‘vastgoed’ mee.

Deze cijfers tonen aan dat er reëel kapitaal naar deze markten vloeit. De investeringslogica is vergelijkbaar met fysiek vastgoed: locatie is alles. Een perceel naast een virtuele concertzaal van een beroemde artiest is meer waard dan een perceel in een onbezocht buitengebied. Het risico is echter dat de hele ‘stad’ een spookstad wordt. In tegenstelling tot fysiek land, dat altijd een zekere restwaarde behoudt, kan de waarde van virtueel land naar nul gaan. Een investeerder moet dus niet alleen het perceel analyseren, maar vooral de levensvatbaarheid en het groeipotentieel van het hele platform. De onderstaande tabel geeft een overzicht van enkele belangrijke platformen en hun kenmerken, waarvan de data gebaseerd is op een analyse van de belangrijkste metaverse platformen.

Wanneer zullen we virtueel vergaderen als avatars in plaats van via Zoom?

De vraag is niet langer ‘of’, maar ‘wanneer’ en ‘hoe’ de metaverse ons professionele leven zal binnendringen. Hoewel een volledige overstap van Zoom naar avatar-vergaderingen nog toekomstmuziek lijkt voor de massa, is deze transitie in bepaalde niches al volop aan de gang. De technologie biedt namelijk voordelen die traditionele videoconferenties niet kunnen evenaren: een gevoel van ruimtelijke aanwezigheid en co-creatie. In een virtuele ruimte kun je rond een 3D-model van een nieuw product lopen, brainstormen op een oneindig whiteboard of informele gesprekken voeren in virtuele koffiehoeken.

Dit verhoogt het gevoel van ‘samen zijn’ en kan de creativiteit en samenwerking stimuleren, vooral in teams die volledig op afstand werken. Grote technologiebedrijven investeren miljarden in de ontwikkeling van hardware (VR/AR-brillen) en software (vergaderplatformen) om deze ervaring te perfectioneren. Analisten voorspellen dan ook een exponentiële groei voor de AR/VR-industrie in de komende jaren, wat de adoptie verder zal versnellen.

In België en Nederland zijn er al bedrijven die deze technologie omarmen. Gespecialiseerde firma’s zoals VR Owl helpen organisaties bij het opzetten van virtuele inspiratiesessies, teambuilding-evenementen en productpresentaties. Platformen als AltspaceVR en Glue worden ingezet voor interne communicatie, waarbij vooral de mogelijkheid om een gepersonaliseerde en beveiligde omgeving te creëren bedrijven over de streep trekt. In zo’n ‘custom’ omgeving blijven alle data en intellectuele eigendom volledig in eigen beheer, een cruciaal argument voor sectoren die met gevoelige informatie werken.

De volledige democratisering hangt af van enkele factoren: de prijs en het comfort van VR-brillen moeten verder verbeteren, en de gebruiksvriendelijkheid van de software moet toenemen. De kans is groot dat we de komende jaren een hybride model zullen zien, waarbij teams kiezen tussen een snelle Zoom-call voor efficiëntie of een immersieve VR-sessie voor diepgaande samenwerking en sociale cohesie.

Hoe elimineert blockchain de noodzaak voor dure vertrouwenspersonen bij contracten en transacties?

Een van de meest disruptieve aspecten van de technologie achter de digitale economie is het concept van gedecentraliseerd vertrouwen. Traditioneel vertrouwen we op tussenpersonen – banken, notarissen, overheden – om transacties te valideren en contracten af te dwingen. Deze partijen bieden zekerheid, maar tegen een kostprijs in de vorm van transactiekosten, administratie en tijd. Blockchain-technologie biedt een alternatief: vertrouwen wordt niet langer door een centrale autoriteit gegarandeerd, maar door een gedecentraliseerd en onveranderlijk computernetwerk.

Een ‘smart contract’ op een blockchain is een stuk code dat automatisch wordt uitgevoerd wanneer aan vooraf bepaalde voorwaarden is voldaan. Stel je een transactie voor tussen een koper en een verkoper van een digitaal item. Het geld en het item worden in het slimme contract ‘opgesloten’. Zodra het netwerk verifieert dat de koper heeft betaald, wordt het eigendom van het item automatisch en onherroepelijk overgedragen aan de koper. De tussenpersoon is geëlimineerd; de code is de wet.

Dit heeft enorme implicaties. Voor gamers en ontwikkelaars betekent dit dat de secundaire markt voor items transparant en eerlijk kan verlopen, waarbij ontwikkelaars zelfs automatisch een percentage van elke doorverkoop kunnen ontvangen. Boosty Labs beschrijft dit als volgt:

Blockchain will allow players to sell digital items and assets, and developers to receive a portion of the profits from such transactions (all that is needed is to write the appropriate conditions in the NFT code).

– Boosty Labs, NFT gaming – blockchain games development

Dit mechanisme van gedecentraliseerd vertrouwen is echter nog geen gemeengoed. De technologie is complex, en er is weerstand vanuit gevestigde structuren. Een enquête van de Game Developers Conference in 2022 toonde bijvoorbeeld aan dat een aanzienlijk deel van de game-ontwikkelaars, ongeveer 70% van de ondervraagde ontwikkelaars, destijds geen interesse had in de integratie van NFT’s. Dit illustreert de spanning tussen de potentie van een nieuwe, efficiënte technologie en de traagheid van adoptie in de markt. Niettemin is het principe van transacties zonder dure tussenpersoon een van de meest fundamentele beloften van de Web3-economie.

Hoe verandert disruptieve technologie de manier waarop we wonen en werken in Vlaanderen?

De opkomst van de virtuele economie is geen geïsoleerd fenomeen. Het is een symptoom van een veel bredere digitale disruptie die de fundamenten van ons dagelijks leven in Vlaanderen hertekent. De manier waarop we informatie consumeren, producten ontdekken en met merken interageren, ondergaat een radicale transformatie, aangejaagd door platformen die de traditionele spelregels negeren. TikTok is hier een schoolvoorbeeld van.

Oorspronkelijk gezien als een dans-app voor tieners, is TikTok geëvolueerd tot een dominante kracht in de Vlaamse digitale cultuur en economie. De cijfers zijn onmiskenbaar. Volgens een analyse van het digitale landschap in België is het aantal gebruikers van TikTok in één jaar tijd met maar liefst 170% toegenomen, terwijl een gevestigde waarde als Instagram met slechts 6% groeide. Dit platform is niet langer een niche; het is mainstream geworden, met een actieve gebruikersgroep tussen de 18 en 35 jaar.

De economische impact is direct en meetbaar. Uit dezelfde analyse blijkt dat 52% van de Belgische TikTok-gebruikers nieuwe merken ontdekt op het platform en, nog belangrijker, 48% effectief iets aankoopt binnen drie maanden. Gebruikers spenderen er gemiddeld 80 minuten per dag. Dit is geen passieve consumptie meer; het is een actieve ontdekkings- en aankoopcyclus die traditionele marketingkanalen volledig omzeilt. Jongeren gebruiken TikTok zelfs steeds vaker als zoekmachine, waarbij ze de voorkeur geven aan authentieke videorecensies van ‘echte mensen’ boven de tekstuele, vaak commerciële resultaten van Google.

Deze verschuiving toont aan dat de aandachts-economie zich verplaatst naar platformen die een meer meeslepende, gepersonaliseerde en community-gedreven ervaring bieden. Wat we leren van de waarde van een ‘skin’ in een game – het belang van identiteit, community en authenticiteit – zien we hier terug op macroschaal. Voor Vlaamse bedrijven, van retail tot dienstverlening, is het negeren van deze disruptieve krachten geen optie meer. Het is een kwestie van aanpassen of irrelevant worden.

Hoe spot u onbenutte economische opportuniteiten in de Belgische dienstensector?

De digitale transformatie, van gaming tot sociale media, creëert direct nieuwe economische opportuniteiten voor alerte ondernemers in de Belgische dienstensector. De sleutel is te kijken waar de frictie zit in de oude wereld en hoe nieuwe technologie die kan wegnemen. De verschuiving van klantinteracties naar digitale kanalen is zo’n opportuniteit.

Traditionele klantendiensten via telefoon of e-mail maken steeds meer plaats voor snellere, directere communicatie via sociale media. Een prognose van Statista, gericht op de Belgische markt, voorspelt dat tegen 2025 maar liefst 60% van alle klachten via sociale media zal verlopen. Bedrijven die hier niet op voorbereid zijn, riskeren reputatieschade. Dit creëert een vraag naar nieuwe diensten: social media monitoring, community management en AI-gestuurde chatbots die 24/7 kunnen reageren. Voor een consultant of een digitaal bureau ligt hier een onbenutte markt.

Een andere opportuniteit ligt in het begeleiden van bedrijven en individuen door het complexe, nieuwe landschap van digitale activa. Zoals we hebben gezien, zijn de fiscale regels in België specifiek en is het risicobeheer cruciaal. Dit creëert een vraag naar gespecialiseerde adviseurs: fiscalisten met kennis van crypto, juristen gespecialiseerd in NFT’s en investeringsadviseurs die platformrisico’s kunnen inschatten. De Belgische financiële toezichthouder, de FSMA, benadrukt zelf de complexiteit en de noodzaak van een gelijk speelveld in Europa. In een waarschuwing over de regelgeving voor Crypto Asset Service Providers (CASP) stelt de FSMA:

De FSMA is concerned that there may not be a ‘level playing field’ among the various EU member states in terms of CASP supervision.

– FSMA, Crypto Asset Service Provider regulations

Deze onzekerheid en complexiteit is een business opportuniteit. Het aanbieden van helderheid, compliance-advies en strategische begeleiding is een dienst met hoge toegevoegde waarde. De virtuele economie is geen ver-van-mijn-bedshow; het is een nieuwe grens die nu al een vraag creëert naar gidsen, bouwers en regulatoren in de Belgische economie.

De eerste stap om deze nieuwe economie te begrijpen en erin te navigeren, is het verlaten van oude aannames. Door de onderliggende economische principes te erkennen, kunt u de digitale wereld niet langer als een bedreiging of een mysterie zien, maar als een veld vol mogelijkheden voor investering, ondernemerschap en innovatie.